„Szafirowe szkło można zarysować tylko diamentem”- prawda, czy mit?

Szkło szafirowe jest bardzo twarde. W aspekcie twardości, w dziesięciostopniowej skali Mosha znajduje się na 9. miejscu – to wiedza czysto encyklopedyczna.
Dla odmiany często przez sprzedawców w sklepach, a nawet czasami przez zegarkomaniaków rozszerzana jest ona w sposób następujący:
„Wyżej – na 10. miejscu w skali. miejscu w skali Mosha jest tylko diament, więc szkło szafirowe może być zarysowane tylko diamentem”.

To nieprawda!

To nieprawda, mimo, że trudno jest wyprodukować szkło szafirowe.

By przeprowadzić głębsze rozważania na ten temat trzeba zapoznać się z samą Skalą Mosha:

1          talk
2         gips
3         kalcyt
4         fluoryt
5         apatyt
6         ortoklaz
7         kwarc
8         topaz
9         korund
10       diament

i jej definicją, która na stronie Wikipedii brzmi następująco:

„Skala twardości Mohsa − dziesięciostopniowa skala twardości minerałów charakteryzująca odporność na zarysowania materiałów twardszych przez materiały bardziej miękkie. Została stworzona w 1812 roku przez niemieckiego mineraloga Friedricha Mohsa. Twardość poszczególnych minerałów nie jest ułożona proporcjonalnie i liniowo i ma charakter porównawczy. Minerały są ustawione od najbardziej miękkiego do najtwardszego.

Każdy minerał może zarysować minerał poprzedzający go na skali (bardziej miękki) i może zostać zarysowany przez następujący w skali po nim (twardszy). Jest to jedynie skala orientacyjna, a klasyfikacja polega na tym, że jeżeli badany minerał będzie w stanie zarysować powierzchnię minerału wzorcowego, a ten sam wzorcowy zarysuje powierzchnię badanego, to badany będzie zaklasyfikowany z twardością wzorcowego.

Przykładowo, jeżeli minerał badany zarysuje powierzchnię kwarcu, będąc jednocześnie rysowany przez niego, będzie miał taką samą twardość. Jeżeli minerał badany będzie w stanie zarysować np. kwarc, a ten nie będzie w stanie zarysować materiału badanego, to twardość próbki jest uznawana za co najmniej 7,5 (porównanie z topazem mówi, czy nie jest większa).”

https://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_twardości_Mohsa

Przenosząc rozważania na interesujące nas szkło szafirowe (szafir jest odmianą korundu), może być ono zarysowane przez każdy minerał o tej samej, lub wyższej twardości. W szczególności może być to minerał niewymieniony w skali Mohsa, a także dowolny materiał, który ma twardość równą lub wyższą niż korund/szafir. Może także być to nawet „przypadkowo napotkany” korund.

Takie minerały i materiały można znaleźć choćby na powierzchniach elewacji budynków.

To dlatego niektórzy właściciele zegarków z szafirowym szkłem potrafią zarysować szkło szafirowe „nie używając” do tego celu diamentów.
Życie najlepszym sprawdzianem teorii naukowych i brutalnie weryfikuje wątpliwe opinie.

Co można z takim zarysowanym szkłem szafirowym zrobić?

Można wymienić szkło – to proste, oczywiste i… bywa drogie.

My zawsze oceniamy co można zrobić by było dobrze i profesjonalnie, ale by było także w miarę tanio.

W przypadku przedstawionego na ilustracji zegarka TAG Heuer udało się przeszlifować szkło.
To dzięki zdolnościom naszego cechowego kolegi oczywiście – szlifierza kamieni szlachetnych.

Pozostaje jeszcze do rozważenia kwestia powłok antyrefleksyjnych na szkłach zegarków, ale… to przy następnej okazji 🙂

Władysław Meller