Wskazanie daty. Datowniki w zegarkach obecnych na naszym rynku

Wskazanie daty w zegarku jest tak stare, jak same zegarki, gdyż takie dodatkowe wskazanie można znaleźć już dla najstarszych zegarów – poprzedników zegarków.
Potwierdzeniem powyższego twierdzenia jest choćby odrestaurowany, ponad pięćsetletni, zbudowany w roku 1470, zegar Hansa Duringera w Kościele Mariackim w Gdańsku.

Najpopularniejszym przez całe dotychczasowe zegarmistrzostwo, tradycyjnym rozwiązaniem wskazania kalendarza w zegarach i zegarkach jest zastosowanie dysku podzielonego na 31 pól odpowiadających każdemu kolejnemu dniu miesiąca

Innym znanym od dawna rozwiązaniem jest wskazówka przemieszczająca się po tarczy i wykonująca 31 skoków dla pełnego obrotu – posiadającej 31 oznaczonych pól – dni miesiąca.

Powyżej przedstawiony zegarek z oferty Frederique Constant naszego salonu
W takich rozwiązaniach dla miesięcy krótszych niż 31 dni niezbędna jest korekta wskazań kalendarza w pierwszym dniu po miesiącu krótszym niż 31 dni (5 razy w roku).

W trakcie rozwoju zegarków skonstruowano także mechanizmy, które rozróżniają długości miesięcy. Zegarki z taką specjalną konstrukcją, w zależności od rodzaju rozwiązania posiadały kalendarz o odpowiadającym im szczególnym własnościom:
– kalendarz roczny – myli się raz do roku nie rozróżniając własności lutego
– kalendarz wieczny – myli się raz na sto lat, gdy rok nie jest przestępny, choć liczba wskazująca dany rok jest podzielna przez liczbę „4”. Dzieje się tak, gdyż jest ona równocześnie podzielna przez „100”
– kalendarz sekularny – myli się raz na 400 lat, gdy jest rok przestępny, mimo, że liczba wskazująca dany rok jest podzielna przez liczbę „4” i jest podzielna przez „100”. Dzieje się tak, gdyż wskazanie roku jest także podzielne przez „400”

Rozwiązanie z kalendarzem nierozróżniającym krótszych miesięcy roku jest standardem tak w zegarkach mechanicznych, jak i elektronicznych z mechanicznym wskaźnikiem aktualnego czasu (ze wskazówkami). Fakt ten jest na tyle powszechnie znany, że w informacjach o zegarkach nie jest podawany przez żadnego z producentów.
Informacje o kalendarzu podawane są tylko wówczas, jeśli działa on w systemie rocznym, wiecznym, lub sekularnym.

Co najwyżej lupa, albo panorama

Powszechność i przyjęcia za optymalne takich tradycyjnych rozwiązań powodowała, że na drodze rozwoju zegarków szukano tylko ułatwień dla ich prezentacji, a nie zmian konstrukcji.
Doskonałym przykładem może być znane już od dziesiątek lat stosowanie lupy powiększającej wskazania kalendarza na szkle zegarka.
Na powyższej ilustracji zegarek z oferty marki Roamer w naszym salonie.

Współczesnym rozwiązaniem jest zastosowanie panoramicznego systemu wskazań, co zdecydowanie poprawia czytelność wskazania kalendarza.

Historia i zegarkowy kalendarz

Patrząc z punktu widzenia historii rozwoju zegarmistrzostwa, trzeba zauważyć, że do czasu pojawienia się zegarków elektronicznych, dla zegarków mechanicznych tylko zupełnie wyjątkowe wyroby posiadały kalendarz roczny, czy wieczny.

Dla odmiany wraz z pojawieniem się zegarków elektronicznych ze wskaźnikiem cyfrowym, w tym w szczególności tych z wyświetlaczem LCD, dla modeli z rozbudowanymi wskazaniami, był normą działający w systemie wiecznego, a może nawet sekularnego kalendarza mechanizm.

Technika konstrukcji

To, co łatwe jest do realizacji przy wskaźnikach elektronicznych (cyfrowych czy analogowych) wcale nie jest sprawą prostą przy wskaźniku mechanicznym (zwykle analogowym – wskazówkowym).
Problemem jest synchronizacja mechanicznego wskaźnika, czyli kontroli ustawienia wskazówek i elektronicznego – działającego na zasadzie cyfrowej układu elektronicznego.
Największym wyzwaniem jest identyfikacja wybranego jako położenie „zerowe” wskazówek ich ustawienia, a kolejnym obliczenie i podanie odpowiedniej liczby impulsów identyfikacja liczby koniecznych impulsów by wskazówki powędrowały w oczekiwane położenie.
Oddzielnym problemem jest sposób realizacji ustawienia wskazówek na czas bieżący.

Jak wiadomo, nie jest to wyzwanie nie do „przeskoczenia”. Poradzili z nim sobie choćby producenci zegarków korygowanych sygnałem radiowym (zegar Junghans z roku 1985).  Jednak jego zastosowanie znacząco podnosi koszty produkcji, co powoduje, że dla walczących o niski poziom cen prostych zegarków elektronicznych stosowanie tego rodzaju rozwiązania nie miałoby sensu ekonomicznego.

Pojawiały się oczywiście zegarki elektroniczne ze wskazówkami, których wskazania działały w systemie wiecznego kalendarza, ale rozwiązania takie były tylko sporadyczne.
Jako że ich premiery nie wywołały one żadnego „efektu wow!”, więc dość szybko zostały zapominane.

Co mamy dzisiaj?

Wskaźniki LCD

Uwzględniając powyższą regułę nie może dziwić, że dla zegarków elektronicznych posiadających równocześnie tak wskaźnik mechaniczny (wskazówki), jak i elektroniczny cyfrowy – LCD, wskazania kalendarza na wyświetlaczu LCD pracują w trybie wiecznego kalendarza.
Co oczywiste wieczny kalendarz posiadają tez wszystkie zegarki korygowane wzorcowym sygnałem radiowym, lub też sygnałem GPS.

Dla powracających do łask zegarków na fali sentymentów „oldskulowych” zegarków ze wskaźnikiem cyfrowym LCD, wskazania kalendarza działają oczywiście w systemie bezobsługowym.

Królujące rozwiązanie

Dla dzisiaj królujących zegarków mechanicznych inny niż standardowy rodzaj kalendarza jest w dalszym ciągu wyjątkiem, z którego szczycą się konkretni producenci zegarków.
Nawet przy dodatkowych wskazaniach (powyżej wskazanie drugiej strefy czasowej) kalendarz zegarka działa w sposób tradycyjny.

Dla zegarków elektronicznych z mechanicznym wskaźnikiem (wskazówki) z zasady nie stosuje się innego rodzaju kalendarza, niż zwykły – nieprogramowalny.

Wyjątek od reguły, czy nowa droga dla zegarków popularnych?

Dla tego ostatniego, powyżej wskazanego  rodzaju zegarków, aktualnie na półkach sklepowych  pojawiają się jednak wyjątki.
Jest nim przykładowo Longines Conquest V.H.P., który jest wyposażony w mechanizm firmy ETA stworzony specjalnie dla marki Longines. Oferuje on wysoki stopień precyzji (± 5 sek./rok) oraz, dzięki zastosowaniu systemu GPD (gear position detection), wyróżnia się możliwością resetowania wskazówek po wstrząsie lub ekspozycji na oddziaływanie pola magnetycznego.
System GPD jest niezbędny dla możliwości aplikacji systemu wiecznego kalendarza, który ten zegarek oczywiście posiada.
Oferta zegarków Longines w naszym salonie odCzasu doCzasu

Warto zauważyć, że firma Tissot wprowadziła do swojej bogatej oferty nowy model zegarka Tissot T-CLASSIC TRADITION model T063.637.16. Jest to zegarek elektroniczny z mechanicznym – wskazówkowym wskazaniem czasu i rozbudowanym kalendarzem. Zegarek wskazuje godziny, minuty i sekundy, oraz dzień tygodnia, dzień miesiąca i aktualny miesiąc.
Kalendarz tego zegarka działa właśnie w systemie wiecznego kalendarza, czym szczyci się oczywiście firma Tissot.

Czy wskazane powyżej zegarki potwierdza regułę o dominującym znaczeniu zegarków ze zwykłym kalendarzem, czy też nową droga dla zegarków?
O tym przekonamy się pewnie w niedługim czasie, a wobec dużego prawdopodobieństwa takiego kierunku zmian w zegarka warto ten moment zapamiętać.

Rewolucja wymusza zmiany przyzwyczajeń?

Jest faktem niezaprzeczalnym, że ze względu na powszechność urządzeń elektronicznych prezentujących wskazania kalendarza poprawnie, niezależnie od ich długości, fakt innego działania kalendarza w zegarkach powinien być zawsze i jednoznacznie przekazywany potencjalnym kupującym zegarki.
Klienci nie zdają sobie sprawy z działania kalendarzy mechanicznych, domagają się wyjaśnień od sprzedawców, a także od producentów.
Informacja o sposobie działania popularnego, mechanicznego kalendarza zegarka jest coraz bardziej potrzebna.

Władysław Meller